Aurrekoa
Badirudi
orain arte erorketak oso modu ezkorrean ikusi ditugula eta datu
kezkagarriekin irakurlea abailtzen saiatzen ari garela, baina
errealitatea oso ezberdina da, eta berri onekin gatozkizue oraingoan,
izan ere, erorketak ekidin, ekidin daitezke. Eta hogei aldiz erori
izanagatik ere, ez du esan nahi hogeita batgarrenez erorkiko garenik!
Hain
juxtu, ariketa fisikoak,%15-27an jaitsi
ditzake erortzeko aukerak; eta are gehiago, prebentzio programek
%40ean murrizten dute arriskua (GINÉ-GARRIGA & MARTÍN
BORRÁS, 2008).
Horren
harira, beste ikerketa batek (SIELBLEU CATALUNYA, s.d.) dio ariketa
fisikoak erorketen %17an gutxitu ditzakeela, eta %20a eta 40aren
artean jaisten duela hezurren apurketak izateko arriskua.
“Zer
egin behar da, baina, erorketak ekiditeko?” (FOGARTY, 2002).
Besteak beste, ariketa fisikoa ezinbestekoa da, %15-30ean gutxitu
baitezake arriskua eta honako jarraibide hauek ere lagungarriak dira:
medikuari hezurren gogortasunaren inguruan galdetzea eta presioan,
bihotzean, urarentzako diuretikoetan eta lasaigarri eta erlaxagarri
muskuluarretan arreta jartzea.
Beste
aholku batzuk eskuak libre edukitzea lirateke, inguruko zerbitzuak
identifikatzea, eraikuntza publikoetan kontuz ibiltzea eta
jendearekin gaiari buruz hitz egitea eta ohartzea lirateke.
Kasualitatez
edo ez, ikerketa guztiek aipatu dituzte ariketa fisikoaren onurak,
baina zer nolako ariketa litzateke? Ariketa
fisikoa aipatzen dugunean gauza asko egin daitezke, baina hiru
ariketa aipatzearren hanka batean minutu bat irautea, balantzea
aldatuz orporarekin 6 segundu eta puntarekin beste 6 segundu egotea
eta aldakarekin borobilak egitea helduta gauden bitartean lirateke
(GINÉ-GARRIGA, GUERRA, MANINI, ET AL., urteaaaaa).
Honetaz
gain, hainbat ikerketek musikak eta Tai Chiak
erorikoak saihesten duten garrantzia azpimarratu nahi izan dute (NSW
Department of Health, 2006), izan ere, ekintza
asko burutzen direnez aldi berean kirola eginez, bere efektuak oso
positiboak baitira.
Bitxikeria
moduan, askotan esaten dugu D bitamina hartzea oso komenigarria dela
erorikoak ekiditeko. Zergatik, baina? D bitaminak, hain zuzen ere,
hezurrerako behar den kaltzioa hobeto xurgatuko du.
Xurgapen
hau hobeto lortzeko, animalien urdaila,
oliodun arraina, zituekin egindako gosaria, gauza integralak,
margarina eta arraultza egosiak jatea eta eguzkia eta esne lurrundua
hartzea komeni da.
Erorketak
nola ekidin jakin nahian gabiltza, eta Munduko Osasun Erakundeak
(2007) jarraibide hauek gomendatzen zituen eskuhartzeen helburuak
zehazterako orduan:
- Erortzen den pertsona kopurua murriztu
- Erorketen maiztasun baxua lortu
- Lesioen larritasuna gutxitu
- Inguruko arriskuak gutxitu
- Dieta eta botikak aztertu
- Baliabideak eskaini
- Ariketa fisikoa egiteko jarraibideak eman
- Komunitate programak osatu
- Aldaka babesleak eskaini
Bukatzeko,
hausnarketatxo batekin eman nahi genioke amaiera: sarrera honi.
Gaur
egun, eta erorketak ekiditeko oso baliagarriak diren baliabide eta
tresnak bilatzeko joerari jarraituz, arazoak daude erorketak
aurresango dituen test fidagarriak aurkitzeko. Behin hori lortuta,
izugarrizko aurrerapausoa izango da, zalantzarik gabe nagusiek zinez
eskertuko dutena. (OSAKIDETZA, 2011).
Bibliografia
FOGARTY,
C. Fall
guide Spanish [linean].
[Rhode
Island]: Consejo Coordinador del Estado de Rhode Island para el
Cuidado de Largo Plazo, 2002. [Kontsulta:
2012-05-12]. http://www.fallprevention.ri.gov/FallGuideSpanish.pdf
GINÉ-GARRIGA,
M, GUERRA, M, MANINI, T.M; ET AL. “Measuring balance, lower
extremity strength and gait in the elderly: Construct validation of
an instrument”. Elsevier [linean].51. bolumena, 2. alea.
[Kontsulta: 2012ko apirilak 10] www.elsevier.com/locate/archger
GINÉ-GARRIGA,
María& MARTÍN BORRÁS, Carme.. "
Programa
de Promoción de Actividad Física (PPAF) en los centros
de atención primaria. Estudio piloto".
Elsevier
[linean].
2008ko uztaila. 40. bolumena, 7. zenbakia. [Kontsulta: 2012ko
maiatzak 23a]
http://zl.elsevier.es/es/revista/atencion-primaria-27/programa-promocion-actividad-fisica-ppaf-los-centros-13124135-cartas-al-director-2008
OSAKIDETZA.
Ospitale
atentziorako balorazio protokoloa eta prebentzio neurriak [linean]:
erortzeko
arriskua dutenpaziente helduak.
[Gasteiz]: Eusko Jaurlaritza, Osakidetza, 2011. [Kontsulta:
2012-08-22].http://www.hospitalcruces.com/ProtocolosHospitalDetalle.asp?lng=eu&cc=2613&cd=16
SIELBLEU
CATALUNYA:
Prevenció
Caigudes [linean]:
Exercicis
d’equilibri per recuperar la confiança en si mateix.
[Barcelona]: Sielbleu,. S.d.[Kontsulta: 2012-06-06].
http://sielbleu.com/Activitats/Prevencio%20%20caigudes.pdf
WHO.
A
WHO Global Report on Falls Prevention in Older Age [linean].
[Ginebra, Suitza]: OMS, 2007. [Kontsulta: 2012-07-14]
http://www.who.int/ageing/publications/Falls_prevention7March.pdf
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina